Unia w Horodle

BRMTvonUngern

Polscy i litewscy historycy o 600-leciu Unii w Horodle

Zawarta 600 lat temu unia polsko-litewska w Horodle była ważnym krokiem w powstaniu dziedzicznej monarchii jagiellońskiej i w umocnieniu trwałych więzi obu krajów – podkreślali polscy i litewscy uczestnicy sesji historycznej w Krakowie na ten temat.

Dwudniowa konferencja pt. "Horodło (1413-2013). Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie w dobie unii horodelskiej", odbywa się w siedzibie krakowskiej Polskiej Akademii Umiejętności (PAU) i na zamku w podkrakowskich Niepołomicach. Biorą w niej udział, oprócz polskich badaczy, liczni prelegenci z Litwy oraz innych krajów.

Na początku konferencji w Auli PAU odczytano list prezydenta Bronisława Komorowskiego, który sprawuje honorowy patronat nad sesją. Podkreślił on, że unia polsko-litewska jest jednym z najważniejszych dziejowych doświadczeń, "unikatowych i prekursorskich wobec późniejszych wspólnot politycznych, a także dzisiejszej Unii Europejskiej". Wyraził też nadzieję, że "wspólne wysiłki, akademickie i polityczne, przyczynią się do zbliżenia między narodami polskim i litewskim".

Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Wojciech Nowak, zauważył, że choć od Unii w Horodle minęło 600 lat, to nasi przodkowie – tak jak my dzisiaj – zastanawiali się nad przyszłością Europy i dostrzegali zagrożenia z nią związane.

Dyrektor Instytutu Historii Litwy w Wilnie, prof. Rimantas Miknys, zaznaczył, że Unia w Horodle "porządkowała na nowo relacje Polski i Litwy", a przede wszystkim "wpływała na formowanie się podmiotu politycznego – szlachty polskiej i litewskiej – w ramach monarchii pod berłem Władysława Jagiełły". Miknys zwrócił też uwagę, że krakowska konferencja jest przykładem dobrej współpracy polskich i litewskich historyków.

Przedstawione na sesji referaty dotyczą m.in. twórców Horodła, sytuacji politycznej w obu państwach i ówczesnych dyskusji sejmowych. Sporo miejsca w programie poświęcono również polityce religijnej i chrystianizacji Żmudzi, a także "dalszemu życiu" unii horodelskiej, czyli jej postrzeganiu ze współczesnej perspektywy. Kolejnym blokiem tematycznym jest międzynarodowa sytuacja polityczna – stosunek sąsiadów i Kościoła do Polski i Litwy w dobie unii horodelskiej.

W drugim dniu konferencji odbędzie się także promocja książki pt. "Akty horodelskie 1413 roku", pod redakcją litewsko-polskiej grupy badaczy i w podwójnej wersji językowej.

Organizatorami konferencji naukowej są: Instytut Historii UJ, Państwowa Akademia Umiejętności oraz Litewski Instytut Historyczny w Wilnie.

Spotkanie w Horodle nad Bugiem miało miejsce 2 października 1413 r. Uczestniczyli w nim: Władysław Jagiełło - król Polski, a zarazem zwierzchni książę Wielkiego Księstwa Litewskiego, oraz wielki książę litewski Witold Kiejstutowicz.

Unia horodelska wprowadziła instytucję odrębnego Wielkiego Księcia na Litwie wybieranego przez króla Królestwa Polskiego za radą i wiedzą bojarów litewskich oraz panów polskich. Sojusz w Horodle nadał 47 rodom litewskim polskie herby szlacheckie, a katolickim bojarom litewskim przywileje szlacheckie, jakimi cieszyła się polska szlachta.

Unia z 1423 roku stanowiła ważny etap w dziejach unii polsko-litewskiej, będąc pośrednim etapem między umową krewską 1385 roku, która otworzyła proces chrystianizacji Litwy w obrządku łacińskim, a unią lubelską z 1569 roku, która stworzyła w Europie nowy polityczny byt: "Rzeczpospolitą Obojga Narodów".

....

Wielkie dzielo . Unia to proces . Tutaj doprecyzowano system . Przed tym Jagiello byl wladca i Polski i Litwy . Czyli powstal problem jaki w koncu jest system . Jeden kraj ? Dwa kraje ? Poza tym Witold warcholil i knul z wszystkimi byle miec stolek . Stad posadzono go na Litwie choc nie mial talentow wladzy . Teraz okreslono wszystko formalnie ze sa dwa kraje pod jednym wladca .

BRMTvonUngern

Wystawa o unii horodelskiej od soboty w Zamościu

Oryginały i kopie dokumentów oraz świadectwa pamięci o unii polsko-litewskiej będzie można zobaczyć w Zamościu (Lubelskie) na wystawie z okazji 600-lecia unii w Horodle. Wystawa będzie otwarta w sobotę.

Wystawę "Od Horodła do Horodła. Unia horodelska: dzieje i pamięć (1413-2013)" przygotowana została przez Muzeum Zamojskie w Zamościu i Muzeum Historii Polski w Warszawie. Patronat nad nią objął prezydent RP Bronisław Komorowski.

W Muzeum Zamojskim eksponowane będą XVI-wieczne pergaminowe dokumenty: potwierdzenie przez Zygmunta Starego unii horodelskiej z 1529 r., oryginał unii mielnickiej z 1501 r. oraz dokument Zygmunta Augusta potwierdzający unię lubelską z 1569 r. Będzie można też zobaczyć kopie wszystkich unii polsko-litewskich aż do Konstytucji 3-go Maja - poinformował współautor wystawy Piotr Kondraciuk z Muzeum Zamojskiego.

Obok dokumentów na wystawie będą też dawne ryciny Wilna, Grodna, Krakowa, Warszawy, Horodła i innych miast Rzeczypospolitej i Litwy oraz broń i monety z epoki. Przygotowano multimedialną prezentację m.in. rusko-bizantyjskich malowideł znajdujących się w kaplicy Św. Trójcy na zamku w Lublinie, które powstały w tym samym okresie, gdy podpisywana była unia w Horodle.

Drugim nurtem wystawy są świadectwa związane z XIX i XX-wiecznymi wysiłkami zmierzającymi do pielęgnowania pamięci o unii polsko-litewskiej. "Pamięć o unii dla wielu ludzi stanowiła podstawę programu przywrócenia państwowości. Rozumiano ją jako unię narodów Polski, Litwy i Rusi na równych prawach" - powiedział Kondraciuk.

"W 1861 r., w rocznicę unii horodelskiej, odbyła się manifestacja patriotyczne z udziałem kilku tysięcy osób, która miała ukazać unię jako związek trzech narodów. Manifestacja odbyła się po obu stronach Bugu, który wtedy stanowił granicę i władze nie zezwoliły na przekroczenie go. Ludzie przybyli z zachodu zgromadzili się w Horodle, a przybyli ze wschodu - w Uściługu po drugiej stronie rzeki" - dodał Kondraciuk.

Na wystawie będzie można zapoznać się z fragmentami aktu odnowienia unii uchwalonego w 1861 r. i zobaczyć patriotyczną pocztówkę z przełomu XIX i XX wieku przedstawiająca połączone herby Królestwa Polskiego, Wielkiego Księstwa Litewskiego i Księstwa Ruskiego. Będą fotografie kopca usypanego w Horodle w 1924 r. i krzyża, który został tam umieszczony oraz publikacje książkowe i pisma ulotne wydawane na emigracji w rocznice unii.

Wystawie w Zamościu będzie towarzyszyła konferencja naukowa pt. "Unia w Horodle na tle stosunków polsko-litewskich od Krewa do Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów". Podczas dwudniowych obrad, w piątek i sobotę, o różnych aspektach polsko-litewskich porozumień będą mówili naukowcy z Polski, Litwy, Białorusi, Ukrainy, Rosji, Niemiec i Wielkiej Brytanii.

Wystawa będzie czynna w Zamościu do 30 listopada.

Unia zawarta w Horodle 2 października 1413 r. zapoczątkowała ściślejszy związek państwowy Polski i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Wprowadziła wspólne sejmy i zjazdy polsko-litewskie dla rozstrzygania wspólnych spraw. W celu jej umocnienia 47 polskich rodów przyjęło do swoich herbów 47 rodzin bojarskich z Wielkiego Księstwa Litewskiego.

>>>

Tak to byla cywilizacja niedoscigniona . To sa jej poczatki .