Lotnictwo polskie w okresie międzywojennym.

BRMTvonUngern

Dziś w rocznicę września 1939 postanowiłem napisać o lotnictwie polskim w okresie międzywojennym. Kwestia oczywiście wielokrotnie poruszana bo temat fascynował jak żaden mimo że lotnictwo nie jest jakimś podstawowym rodzajem sił zbrojnych które ,rozstrzyga los wojen'. Po prostu lata po niebie i uderza do wyobraźni! Nic nie jest tak widoczne na wojnie jak samoloty. Wioski które nie doświadczyły bezpośrednio przejścia oddziału wojsk widziały jednak samolot a już na pewno słyszały. Czyli żaden rodzaj wojsk nie miał takich ,zasiegow'.

Oczywiście nie będę przedstawiał swoich teorii urojeń narracji. To co pisze ma charakter naukowy a więc fakty. Jak pisze powieści to zaznaczam.

A więc źródła. Oczywiście tak ciekawy temat doczekał się skopiowania źródeł do internetu więc wygoda jest maksymalna. Dane są w wielu miejscach ja biorę ze strony samolotypolskie.pl po nazwie oczywiście. Litera p czyli polski jest najczęstsza.

Ocena źródeł. Są to wspomnienia i relacje ludzi lotnictwa inżynierów techników pisane z pamięci. Z uwagi na tysiące danych są mocno szacunkowe niepełne liczne są w nich błędy pomyłki itd. Nie można brać dosłownie trzeba porównywać.

Samoloty broń ściśle techniczna. Praktycznie bez techniki nic nie można powiedzieć. Zatem masy prędkości rozpiętości nośności. Co wybrać?
Najczęściej wybiera się moc silnika masę i prędkość maksymalna bo to w skrócie określa samolot. Plus uzbrojenie oczywiscie ale to już nie jest samolot!
I ja też oczywiście wezmę masę prędkość silnik i uzbrojenie. To jest zrozumiałe dla osób nie będących inżynierami.

Silniki silniki silniki! Oczywiście to podstawa! Gdy wszyscy raczej patrzą na wygląd ogólny i oceniają najważniejsze czyli silnik umyka! Tymczasem to absolutnie najważniejszy element bez którego nie ma nic! Kiepski silnik przekreśla nawet genialna konstrukcje. Bo nie może ona się wykazać! Byle konstrukcja z dobrym silnikiem bez trudu ja pokona.
Jednak dobry silnik waży! Czyli imnlepszy silnik tym samolot cięższy! A z tym wiąże się szybkość! Im mocniejszy silnik tym samolot szybszy.

Dane te jednak w wielu przypadkach są wątpliwe lub niemożliwe. Szybkość maksymalna Łosia w żaden sposób nie chce wyjść na 412 km/h tak samo jak p11c na 375 kmh. Często masa jest wątpliwa bądź podana prymitywnie typu 1500 kg. To na pewno nie są dane samolotu tylko w stylu ,ważył coś około półtorej tony'. Zatem ja to wszystko skoryguje aby były porównywalne.

Na początek myśliwce i to te słynne Puławskiego. Jak wiadomo specjalny układ płata był niepowtarzalny i stąd zwany polskim płatem. Zapewniał niebywałą zwrotność więc były to samoloty akrobacyjne wręcz.

Po analizie danych ułożyłem wzór na myśliwiec Puławskiego który opisuje je wszystkie.
Bazowy nieistniejący myśliwiec w pełnym wyposażeniu ma dane
Silnik 100 kWh maksymalna moc silnika.
Masa 825 + 175 = 1000 własna + użyteczna = calkowita
Prędkość 122 kmh maksymalna.
I teraz wzrost mocy silnika o 100 kWh pociąga wzrost masy własnej o 84 kg i masy użytecznej tyle samo czyli 84 kg zatem masy całkowitej o 168.
Prędkość maksymalna obliczamy dzieląc przyrost mocy silnika przez przyrost masy czyli np 1.5 przez 1.25 daje 1.2 mnożone przez 122 kmh daje 146,4 kmh.
Ten bazowy myśliwiec pozwala obliczyć wszystkie inne jeśli mamy choć jedną z tych liczb. I zweryfikować dane .
Na przykład
P7a ma podana maksymalna moc silnika 383 przyrost mocy 283 czyli przyrost masy 238 + 238 kg zatem P7a ma 1476 kg masy a dane mówią o 1476 lub 1476,6. Co wcale nie jest jakimś dużym błędem bo nie jest pewna ani masa ani silnik. Prędkość maksymalna to przyrost mocy silnika dzielony przez przyrost masy 3.83/ 1.476 = 2.6 x 122 = 317 kmh czyli idealnie tyle co źródła mówią o prototypie który rzekomo miał 317 a seryjny 327 co jest absurdem bo prototyp jest szybszy z uwagi na to że nie ma pełnego wyposażenia. Na seryjnym czyli bojowym umieszcza się wszystko żeby był gotowy do walki więc ciężar rośnie prędkość spada.

I możemy to porównać z P24G który miał silnik najmocniejszy 736 kWh czyli 668 kg więcej masy co daje 2068 masy widzicie jak większy silnik podbija masę! Czyli prędkość maksymalna 434 kmh w źródłach 435! A więc wzór trafny i dla najmniejszego i dla największego. Wszystkie inne są pomiędzy.

Jednak i samą moc silników nie jest pewna. Np. Niektóre rzekomo mają moc nominalna 500 a maksymalna 530. Inne 500 i 600!!! Czyli raz różnica 6% innym razem 2% a przecież to są tego samego typu silniki lotnicze robione dla tych samych celów. Pomylka między 6% a 20% jest duża. A nie wiadomo która wartosc jest dobra.

Każdy może obejrzeć dane w wielu miejscach internetu.
Modele Puławskiego były następujące.
P7a rok 1933 MMS maksymalna moc silnika jak w źródłach 383.
P11a rok 1934 MMS 423 jak w źródłach szybkość w źródłach raczej zbyt duża 343 to mógł mieć prototyp. Seryjny 335.
P11b produkcja dla Rumunii MMS w źródłach zbyt niska 437,5 dodałem tak aby wyrównać z innymi 444
P11f montowany w Rumunii MMS 449 wyrównałem do 451 prędkość podawana na 360 kmh niemożliwa przy takim silniku.
P11c1 1935/36 MMS 442 zbyt niska bo miałby wyższa moc nominalna niż 11f a niższa maksymalna zatem 456 i szybkosc 346
P11c1 był też P11c z lepszym silnikiem i ten jest najbardziej znany! Było by to MMS 476 kWh czyli wychodzi mi silnik podobny do Karasia A. Źródła mówią u Karasia A moc nominalna 420 do 442 czyli średnio 431 a P11c 434. Czyli silnik podobny mocą. Tylko MMS u P11c 464 a u Karasia A 471-493 średnio 482. Moim zdaniem różnica wynika tylko z tego że wspomnienia są niedokładne a mamy tu analogiczny silnik. Około roku 36/37 taki silnik byliśmy w stanie budować i to był najmocniejszy wtedy możliwy.
Prędkość maksymalna wychodzi wtedy 354 kmh i żadną miarą 375! Za duża różnica. To były w 1939 podstawowe samoloty niestety tragicznie już przestarzałe!!! 4 letnie zaledwie więc nowiutkie! A jednak! Tragedia był skok akurat w 1938 mocy silników i oczywiście te mocne silniki jako pierwszy miał kraj z największym przemysłem w Europie. Czyli? Niemcy! Inni nawet Anglicy i Francuzi później dochodzili do tych mocy! Koszmar! Gdyby wojna wybuchła w 1938 mielibyśmy nowoczesne myśliwce. O jeden rok!

Co gorsza mieliśmy dalsze rozwojowe wersje myśliwców Puławskiego. I tu w 1939 już jako awaryjny powstał p11g Kobuz. Którego dane wiarygodne to silnik i prędkość maksymalna . Masa w źródłach to jest faktycznie P11c. Zatem warto policzyć jeśli prędkość maksymalna to 390 kmh to jaki silnik? Z mojego wzoru wynika że MMS 570/571 masa 1770 prędkość 390 kmh. Tymczasem źródła podają nominalna 512/534 kW i maksymalna 596/618 kW. Wyjątkowo duży rozrzut. Jednak nominalna się zgadza 523 średnio gdy dodamy te 9-10% wychodzi 574 kWh . Zatem tyle przyjmuje.

I taki myśliwiec miał się pojawić u nas w 1940. Była to konstrukcja robiona przymusowo żeby mieć myśliwiec z silników które mamy.
Jednak wcześniej na eksport był produkowany słynny P24 od A do J! O prędkości maksymalnej 417,430 a nawet 435 tylko że te 430 i 435 to już robili Rumuni i inni. To były ich silniki! Do nas jechały na montaż. Więc nie było tak jak bredzi endokomuna że całe samoloty były na eksport ,a nie szły do polskiej armii'. Gdyby poszły musielibyśmy ukraść im silniki a przecież za płatowiec też nam płacili wtedy przecież w złocie! Czyli musielibyśmy ukraść cudze! Komunistom w to mi graj! Ale endecy uważający sie za katolików? Rodzina własność tradycja i kradnij! Ciekawy ,konserwatyzm'...
Nas interesuje P24ABC gdyż silnik 684 inne wersje 684-714? To jest silnik Łosia! Jak najbardziej u nas produkowany! Więc starczyło po prostu zamówić te placówce z silnikiem Łosia! Gdyż podobne niemal identyczne produkowaliśmy na eksport! Po co kraść jak mamy cała technologie! Myśliwiec Puławskiego w wersji P24C o szybkości maksymalnej 420 kmh z silnikiem o MMS 684 lub trochę wyższej mógł być realnie zamówiony i produkowany w 1938. Niepotrzebny byłby wtedy kobuz z gorszym silnikiem i nie na 1940 a na 1938!

Tu widzę realny błąd w planowaniu. Naturalnym następca P11c był P24 a ponieważ szukano czegoś super ekstra czyli Wilka a nie średniego ale dobrze znanego P24 to nie było ani tego ani tego. Lepsze jest wrogiem dobrego.
Zatem podsumowanie typow:

Bazowy: moc mms 100 masa .825 + 175 = 1000 - 122 kmh
...
P7a .. moc 353 mms 383 masa 1063 + 413 = 1476 - 317 kmh
P11a. moc 386 mms 423 masa 1096 + 446 = 1542 - 335 kmh
P11b. moc 405 mms 444 masa 1112 + 462 = 1574 - 341 kmh
P11f. moc 412 mms 451 masa 1116 + 466 = 1582 - 345 kmh
P11c1 moc 416 mms 456 masa 1122 + 472 = 1594 - 346 kmh
P11c2 moc 434 mms 476 masa 1138 + 488 = 1626 - 354 kmh
P11g. moc 523 mms 574 masa 1223 + 573 = 1796 - 390 kmh
...
P24ABC moc mms 684 masa 1317 + 667 = 1984 - 421 kmh
P24GH. moc mms 714 masa 1341 + 691 = 2032 - 429 kmh
P24J . moc mms 736 masa 1359 + 709 = 2068 - 434 kmh

...

Macie tu rozłożone na czynniki pierwsze rozmaite wersje myśliwca Puławskiego. Nie są to moje urojenia tylko krytyka źródeł. Można sobie obliczyć dowolny typ z tym że nas interesują te ostatnie z uwagi oczywiście na wrzesień 39. Wcześniejsze są tylko po to aby spekulować co by było gdyby wojna wybuchła w 1935,36,37,38. Możliwości techniczne były wtedy takie. Trzeba dodać że silnik nie mógłby rość w nieskończoność. Płatowiec nie wytrzymał by MMS 1000kwh. Do takich mocy trzeba by skonstruować od nowa całkiem inny model.

Górnopłat Puławskiego P24